امروزه علوفه و کاه غلات و ساير فرآورده‌هاي جانبي کشاورزي، بخش مهم غذاي دام در بسياري از کشورهاي در حال توسعه را تشکيل مي‌دهند. در ايران نيز از کاه براي تغذيه دام استفاده مي‌شود. در اکثر مناطق ايران براي جمع‌آوري و انتقال کاه و علوفه از مزرعه به انبار از دستگاه‌هاي بسته بندي استفاده مي‌گردد. همچنين به دلیل کمبود نيروي انساني در زمينه کشاورزي و تقاضاي محصول زياد، نيازمند به روش‌هاي کشاورزي جديدتري است؛ روشي که نيروي انساني کمتر و بهره‌وري بيشتري داشته باشد. از اين رو ماشين‌آلات زيادي ساخته شده‌اند که يکي از اين ماشين‌آلات ماشين بيلر يا ماشين پرس علوفه نام دارد که مربوط به آخرين مرحله کشاورزي است که شامل برداشت و بسته‌بندي محصولات کشاورزي است.
بعد از درو و رديف کردن علوفه می‌توان آن‌ها را به وسيله چنگک جمع‌آوري و در انبار به صورت فله نگهداري کرد يا علوفه رديف شده را قبل از جمع‌آوري، بسته‌بندي و سپس انبار نمود. علوفه بسته‌بندي شده براي انواع مختلف روش‌هاي انبارکردن مناسب است و مهم‌ترين نوع علوفه خشك در بازار تجارتي محسوب مي‌شود. بسته بندي علوفه علاوه بر سهولت جمع آوري علوفه از مزرعه، حمل و نقل و نگهداري آن در انبار، با محفوظ نگه داشتن برگ‌هاي پرارزش يونجه در داخل بسته سبب کاهش ضايعات، حفظ رطوبت و کيفيت علوفه نيز مي‌گردد. همچنين از بيلر در بسياري از مواقع نيز براي بسته‌بندي بقاياي گياهي همچون کاه و کلش و غلات ريز نيز استفاده مي‌شود. در این مطلب از تراکتورمدیا به معرفی دستگاه بیلر و نحوه طرز کار آن خواهیم پرداخت؛ تا آخر این مطلب همراه ما باشید.
طرز کار دستگاه بيلر
بيلر ماشيني است که علوفه خشک رديف شده يا کاه خروجي از کمباين را از روي زمين برداشته و به صورت بسته‌هاي يکنواخت و فشرده مکعبي شکل (بسته‌بندی مکعبي) يا استوانه‌اي (بسته‌بندی استوانه‌اي) در مي‌آورد و سپس دور آن‌ها را با سيم يا نخ مي‌بندد. بسته‌هاي آماده شده از قسمت عقب ماشين روي زمين رها مي‌شوند.
وزن بسته‌ها متناسب با نوع و اندازه ماشين از چند کيلوگرم تا چندتن متغير است. اين ماشين آلات را به طور کلي مي‌توان به دو نوع مختلف تقسيم‌بندي کرد. برخي از آن‌ها کوچک بوده و بسته‌هاي کوچک مکعبي شکلي با وزن کمتر از ۲۵ کيلوگرم درست مي‌کنند، در حالي که بعضي ديگر از آن‌ها بسته‌هايي بزرگ به شکل مکعب يا استوانه شکل ايجاد مي‌کنند که وزن‌شان نيز تقريبا به ۷۵۰ کيلوگرم مي‌رسد. به طور معمول دستگاه بيلر يا پرس علوفه، هر ساعت ۸ الي ۱۰ تن علوفه را بسته‌بندي مي‌کند که اين بسته‌ها نيز خود بين ۱۵ تا ۲۵ کيلوگرم وزن دارند. بيلرهاي رايج در ايران از نوع بيلرهاي مكعبي كوچك هستند كه مي‌تواند بسته‌هايي با حداكثر ابعاد91/5*45/7*40/6 سانتي‌متر توليد كرده و آن‌ها را با دو رشته نخ بسته‌بندي كنند.
انواع دستگاه بيلر
به طور کلي، بيلرها به صورت نيمه هيدروليک موجود هستند و کاربرد فراواني نيز در زراعت و بسته‌بندي علوفه دارند. بيلرها با توجه به آن که علوفه بسته‌بندي شده را با تراکم کم يا متوسط يا زياد پرس می‌کنند، به سه دسته تقسيم می‌شوند:
- بيلر با تراکم کم ۵۰ تا ۱۰۰ کيلوگرم در متر مکعب؛
- بيلر با تراکم متوسط ۱۰۰ تا ۱۵۰ کيلوگرم در متر مکعب؛
- بيلر با تراکم زياد از ۱۵۰ کيلوگرم درمتر مکعب به بالا.
با اين حال دقت داشته باشيد ماشين‌آلات پرس علوفه با تراکم کم و متوسط در حقيقت يک دستگاه هستند که مي‌توان درجه آن‌ها را تنظيم کرده و آن‌ها را با تراکم کم و يا متوسط بسته‌بندي کرد.
مزاياي استفاده از بيلر
- صرفه جويي در زمان و هزينه؛
- قابليت نگهداري طولاني مدت علوفه در انبار؛
- حفظ ارزش غذايي علوفه، حفظ رطوبت و کيفيت آن؛
- دقت بالا در بسته‌بندي و کاهش ضايعات؛
- عدم نياز به سوزاندن زمين پس از برداشت محصول؛
- سرعت بالا جمع‌آوري و حمل ونقل؛
- سهولت جمع‌آوري علوفه از مزرعه.
مزاياي بسته‌بندي استوانه‌اي بيلر نسبت به مکعبي
بسياري از ما بسته‌بندي کاه، علوفه، کلش و غيره را به صورت مکعبي ديده‌ايم، اما يک نوع جديد از بسته‌بندي که با دستگاه بيشتر انجام مي‌شود، به شکل استوانه است. اين نحوه جديد بسته‌بندي نسبت به روش بسته‌بندي مکعبي قابليت‌ها و مزاياي بسياري دارد. از اين مزايا مي‌توان به موارد زير اشاره کرد:
- بلند و پائين کردن و يا جا به جا کردن بسته‌هاي استوانه‌اي با دستگاه بلند کن خودگردان يا ليفتراک راحت‌تر بوده و در کنار آن موجب صرفه‌جويي در هزينه و دستمزدها نيز مي‌شود.
- يکي از اصلي‌ترين قاعده مديريت مزارع، خروج هر چه سريع‌تر بسته‌هاي علوفه، کاه و کلش از مزرعه است؛ چرا که می‌توان در فضاي زير بسته‌ها امکان رشد سريع‌تري داشت و زمين را براي کشت بعدي آماده کرد. بر همين اساس، بسته‌هاي استوانه‌اي به دليل جابه‌جايي راحت‌تر، اين مزيت را دارند.
- با توجه شکل خاص بسته‌هاي استوانه‌اي شکل، مي‌توان آن‌ها را در فضايي باز قرار داد و در صورتي که اين زمان براي مدت طولاني باشد، مي‌توان آن را در انبار قرار داد.
- حجم بسته‌بندي استوانه‌اي بسيار بزرگ‌تر است و تقريبا معادل با ۳۰ بسته مکعبي خواهد بود. از اين رو، حمل و نقل آن بسيار به صرفه‌تر خواهد بود.
نتیجه‌گیری
دستگاه بیلر یا ماشین پرس علوفه، به‌عنوان یکی از ابزارهای کلیدی در کشاورزی مدرن، نقش بسیار مهمی در بهینه‌سازی فرآیند برداشت و بسته‌بندی علوفه ایفا می‌کند. این دستگاه با افزایش سرعت و کارایی در جمع‌آوری و بسته‌بندی علوفه، به کشاورزان کمک می‌کنند تا از زمان و منابع خود به بهترین نحو استفاده کنند. با استفاده از فناوری‌های نوین در دستگاه‌های بیلر، کشاورزان می‌توانند کیفیت علوفه تولیدی خود را بهبود بخشیده و در نهایت به تغذیه بهتر دام‌ها کمک کنند.